ŚWIĄTYNIA APOLLINA W DIDIM

Podstawowe informacje

· Lokalizacja: Didim, zachodnia Turcja

· Okres budowy: IV w. p.n.e. – II w. n.e.

· Wymiary: 120 × 60 m | Kolumny: 72 zachowane (początkowo planowano 122)

· Styl: Joński

Świątynia Apollina w Didim była jednym z najważniejszych miejsc kultu Apollina i stanowiła centrum wyroczni, podobnej do tej w Delfach. Należała do największych i najbardziej okazałych świątyń starożytnej Grecji i była kluczowym miejscem kultu w Jonii.

Historia świątyni

oczątki kultu (VIII–VI w. p.n.e.)

Pierwsza świątynia Apollina w Didim powstała już w VIII w. p.n.e., a miejsce to odgrywało szczególną rolę w świecie jońskim. W VI w. p.n.e. istniała już monumentalna świątynia, z której korzystali zarówno Grecy, jak i Lidyjczycy.

Zniszczenie przez Persów (494 r. p.n.e.)

Podczas powstania jońskiego Persowie zniszczyli świątynięi splądrowali ją, zabierając posąg Apollina do Suzy.

Odbudowa i monumentalna świątynia (IV w. p.n.e.)

W IV w. p.n.e., w czasach panowania Aleksandra Wielkiego, rozpoczęto budowę nowej, jeszcze większej świątyni, której rozmach przewyższał pierwotną konstrukcję. Budowa trwała przez kilka stuleci, ale nigdy nie została ukończona.

Okres rzymski i upadek

Za panowania Rzymian świątynia nadal pełniła funkcję religijną, jednak stopniowo traciła znaczenie. W IV w. n.e. cesarz Teodozjusz I zakazał pogańskich kultów, a świątynia popadła w ruinę.

Średniowiecze i współczesność

W czasach bizantyjskich świątynia była wykorzystywana jako fortyfikacja. W XVIII i XIX wieku Didim zaczęło przyciągać europejskich badaczy, a wykopaliska archeologiczne trwają do dziś.

Architektura i budowa

Świątynia Apollina w Didim była jednym z największych i najbardziej monumentalnych obiektów sakralnych świata antycznego.

Najważniejsze cechy architektoniczne

1. Plan świątyni:
   • Prostokątny styl joński
   • 120 m długości i 60 m szerokości
   • 3 rzędy kolumn po 10 w fasadzie i 21 po bokach
2. Kolumny:
   • Początkowo planowano 122 kolumny, ale ukończono tylko 72.
   • Wysokość kolumn: 19,5 m, średnica: 2 m
   • Kolumny zwieńczone pięknie rzeźbionymi kapitelami jońskimi
3. Adyton (wnętrze sanktuarium):
   • Święte miejsce, do którego dostęp mieli tylko kapłani
   • Ukryte święte źródło, kluczowe dla wyroczni
   • Schody prowadzące do wnętrza świątyni
4. Monumentalna brama:
   • Prowadziła do ś wiątyni przez tunel prowadzący do adytonu
   • Dwie ogromne kolumny strzegące wejścia

Kult i znaczenie religijne

Wyrocznia Apollina

Świątynia w Didim była jednym z najważniejszych centrów wyroczni w starożytnej Grecji, obok Delf. Kapłani, zwani Branchidami, byli strażnikami świętego źródła i przekazywali boskie przepowiednie.

Rytuały i ceremonie

• Pielgrzymi przybywali do Didim, aby uzyskać przepowiednię Apollina.
• Kapłani interpretowali boskie znaki i komunikowali wolę boga.
• Świątynia była także miejscem procesji, składania ofiar i wielkich świąt religijnych.

Znaczenie kulturowe i turystyczne

Dziś Świątynia Apollina w Didim jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Turcji i przyciąga turystów z całego świata.

Dlaczego warto odwiedzić?

· Monumentalne zachowane kolumny robią ogromne wrażenie.

· Można poczuć atmosferę mistycznego centrum wyroczni.

· Fascynujące połączenie historii, architektury i mitologii.

Podsumowanie

Świątynia Apollina w Didim była niezwykłym miejscem kultu, którego historia sięga starożytnych czasów jońskich. Jej gigantyczna skala, kunszt architektoniczny i znaczenie religijne czynią ją jednym z najważniejszych zabytków świata greckiego. To obowiązkowy punkt dla miłośników historii i antycznej architektury!